FermiTable Blog

Welkom op de FermiTable blog!  Hier vind je informatie en vooral héél veel tips & trics voor waterkefir, melkkefir, kombucha én fermentatie!

Waterkefir 

Wat is waterkefir?  Hoe maak je het? Mag ik metaal gebruiken?  Is het wel normaal dat de korrels niet groeien?  Had je meer bruis verwacht, of wil je graag weten welke smaakmakers je kan uitproberen?  Het antwoord op deze vragen en nog véél meer vind je in onze blogposts!

Waterkefir is een gefermenteerde drank en qua werking vergelijkbaar met melkkefir. De korrels zijn echteer anders van vorm en kleur. Waar melkkefir leeft van melksuikers leeft waterkefir eerder van de (fruit)suikers die je toevoegt aan het water.

Waterkefir is voor mij een gezonde probiotische variant voor limonade: een verfrissend (licht) bruisend drankje dat je, net zoals echte limonade, drinkt het met mate.  Hoe je dit zelf kan maken lees je in deze blogpost.

Kan je waterkefir al na de eerste fermentatie drinken?  En welke smaakmakers kan je gebruiken?  Je leert er alles over in deze post.

Q&A Waterkefir

Wij verzamelden enkele veelgestelde vragen over waterkefir.  Heb je nog een andere vraag, waarop je het antwoord hier niet kan vinden?  Laat het ons weten!

Ik gebruik flessenwater, maar mijn korrels groeien niet. Hoe komt dit?

Sommige watermerken kunnen, net als gefilterd water, mineraalarm zijn.  En laat het nu net de mineralen zijn die belangrijk zijn voor de groei van de korrels, vooral bij de opstart.  Uiteraard kan je wel manueel mineralen (zoals zuiveringszout of melasse) toevoegen.

Naast de keuze van het type water is het ook belangrijk dat het water de juiste temperatuur heeft: houd je zoveel mogelijk aan kamertemperatuur, want grote temperatuurschommelingen kunnen de korrels negatief beïnvloeden.

Mijn korrels groeien niet, hoe komt dit?

Waterkefirkorrels zijn eigenlijk échte levende wezens.  En zoals al wat leeft hebben ze het graag goed: ze hebben graag een ruim huisje met de thermostaat op de juiste stand en vooral, voldoende lekkers!

Op zich hoeven kefirkorrels zich niet echt te vermenigvuldigen, maar vaak is het wel een teken dat ze zich goed voelen, iets wat we dus zeker willen aanmoedigen.  We hebben al onze tips voor jou op een rijtje gezet in een blogpost.

 

Wat kan ik doen om de groei van mijn korrels te verbeteren?

Het is een veel voorkomende misvatting dat waterkefirkorrels die zich niet vermenigvuldigen niet werken. Van waterkefirkorrels is bekend dat ze zich vermenigvuldigen, maar soms doen ze dat met tegenzin. Zelfs als ze zich niet vermenigvuldigen, kunnen waterkefirkorrels met de juiste zorg onbeperkt gebruikt worden om waterkefir te brouwen. 

Je kan ze wel wat aanmoedigen door:

  • ze voldoende regelmatig te voeden (24-48u, afhankelijk van de temperatuur).
  • gebruik een verhouding van 1:10 korrels vs water (dus 100 gram kefirkorrels voor 1 liter water) en 0,5-1:10 suiker (dus 50-100g per liter water).
  • zet de kefir op kamertemperatuur (niet te warm in de zon, niet te koud in een koele berging).
  • let op de mineralen.  Waterkefirkorrels hebben een voorkeur voor een mineraalrijke omgeving, maar het is mogelijk om ze te overmineraliseren. Mineralen kunnen afkomstig zijn van de gebruikte suiker of het water, maar ook van toevoegingen zoals rozijnen, melasse, zeezout of eierschalen.
  • kleinere korrels vermenigvuldigen zich sneller dan grote.  Indien je dus erg grote korrels in je pot hebt, breek ze dan voorzichtig met je vingers.
  • voeg meer mineralen toe. Rapadura suiker of stukjes gember werken vaak al erg goed. Korrels hebben een voorkeur voor een gevariëerd voedingspatroon (een paar weken Rapadura, dan een paar weken gember of gedroogd fruit).

Waarom zijn mijn korrels slijmerig geworden?

Waterkefir kan om verschillende redenen slijmerig worden:

  • Over-mineralisatie: ongeraffineerde suiker en mineraalrijk water kunnen te veel zijn voor de korrels. Te veel mineralen toevoegen kan er ook voor zorgen dat de korrels uit elkaar vallen en stroperige waterkefir opleveren. Verlaag het mineralengehalte van je suikerwateroplossing zo snel mogelijk, zodat de korrels kunnen herstellen.
  • Verkeerde ingrediënten: Kokossuiker, ahornsiroop, honing en andere zoetstoffen zijn niet de beste voeding voor waterkefirkorrels. 
  • Korrels onder stress door een verandering in temperatuur of routine.
  • Suiker besmet met Leuconostoc bacteriën.

In al deze onevenwichtige omstandigheden nemen onschadelijke bacteriën het fermentatieproces over en creëren een soort gel. Hoewel deze substantie niet erg aangenaam is mag je de kefir wel drinken.  We raden je aan om de korrels een pauze te geven.

Waarom zijn mijn korrels papperig geworden?

Er zijn verschillende oorzaken mogelijk:

  • De fermentatietijd was mogelijk te lang.  Bij hogere temperatuur kan het al eens wat sneller gaan, dus moet je ook sneller weer nieuw suikerwater geven.
  • Over-mineralisatie: ongeraffineerde suiker en water dat rijk is aan mineralen kan te veel zijn voor de korrels. Te veel mineralen toevoegen kan er ook voor zorgen dat de korrels uit elkaar vallen en papperig worden. Verlaag het mineralengehalte van je suikerwateroplossing zo snel mogelijk, zodat de korrels kunnen herstellen.
  • Verkeerde ingrediënten: Kokossuiker, ahornsiroop, honing en andere zoetstoffen zijn niet de beste voeding voor waterkefirkorrels. 

Pas de fermentatie en de voeding dus zo snel mogelijk aan.

Mijn korrels zijn bruin geworden, is dat een probleem?

Geen probleem!  Waterkefirkorrels kunnen van kleur veranderen, afhankelijk van de gebruikte ingrediënten.  Witte suiker kan doorschijnende kefirkorrels geven, terwijl bruine suiker, melasse en minimaal verwerkte suikers een bruine tint geven aan de kefirkorrels.  Je hoeft ze dus geen pauze te geven.

Er zit een wit laagje boven aan het wateroppervlak. Is dat een schimmel?

Vaak gaat het om Kham gist, een micro-organisme dat, in aanwezigheid van zuurstof, soms een witte film vormt op het oppervlak van kefir.

Gist kan zich ontwikkelen wanneer kefirkorrels te lang in het water staan of wanneer de fermentatietemperatuur te hoog is. Ze kunnen ook afkomstig zijn van het gebruikte fruit. 

Spoel de korrels voorzichtig en doe ze in nieuw suikerwater, zoals wanneer je je korrels activeert.  Houd de kefir goed in de gaten: als de gist snel terugkomt, is de kefircultuur verzwakt.  Ook een pauze kan hen deugd doen.

Moet ik ook gedroogde vruchten gebruiken voor het maken van waterkefir, of kan het ook met enkel suiker,

Ja hoor het kan op zich ook prima zonder de vruchten! 

Het is wel belangrijk om in gedachten te houden dat kefir van een mineraalrijke omgeving houdt.  Gebruik je mineraalarm water, dan is het wel een goed idee om mineralen te supplementeren via bijvoorbeeld gedroogde vruchten.

Ik gebruik graag rietsuiker. Maar moet dat nu witte of bruine zijn?

Rietsuiker is eigenlijk aan de basis wit, dus als je suiker bruin is weet je dat er melasse in zit.  Hoe donkerder, hoe meer melasse.  Dus hoe bleker hoe minder mineralen, hoe donkerder hoe meer mineralen.

Je moet vooral proberen de juiste balans te vinden: te veel mineralen is niet goed want dan worden de korrels te papperig, te weinig stimuleert de groei niet voldoende.  Je moet dus vooral experimenteren en goed kijken wat de korrels doen.


Melkkefir

Wat is melkkefir?  Moet ik koemelk gebruiken bij het maken van melkkefir?  Wat als je korrels wegkwijnen of je graag even wil stoppen met het maken van kefir?  Kan je je pot beter open of dicht doen?  Het antwoord op deze vragen en nog véél meer vind je in onze melkkefir blogposts!

Melkkefir is een smeuïg, licht koolzuurhoudend en alcoholisch drankje gemaakt met een mengsel van verschillende melkzuurbacteriën en gisten.  Maar hoe maak je het, en wat is er nu zo gezond aan?

In tegenstelling tot waterkefir zijn er voor melkkefir maar twee ingrediënten nodig: melk en kefirkorrels.  Deze korrels lijken eerder op kleine bloemkooltjes en voeden zich aan de melksuikers (lactose) die aanwezig is in melk.  Het is dus belangrijk te kiezen voor échte melk, en dus beter geen lactosevrije of plantaardige variant. 

Melkkefirkorrels groeien vaak heel erg snel.  Fijn, uiteraard, maar soms wil je gewoon graag een pauze.  Hoe je dat kan doen lees je in deze blogpost!

Q&A Melkkefir

Wij verzamelden enkele veelgestelde vragen over melkkefir.  Heb je nog een andere vraag, waarop je het antwoord hier niet kan vinden?  Laat het ons weten!

Er zaten maden in mijn pot, wat kan hiervan de oorzaak zijn?

Uiteraard kunnen er verschillende redenen zijn.  Wij zetten even de voornaamste op een rijtje:

  1. Er is een hele grote kans dat er vliegjes in je pot geraakt zijn. Veel huis-en-tuin-systemen zijn niet helemaal vliegjes-proof.  Houd hier rekening mee of kies voor een aangepast systeem (bvb. Kefirko Kefir Maker).
  2. Een tweede optie is dat je pot besmet was voor je de kefir ging gebruiken.  Een goede truc is om je bokaal net voor gebruik nog eens goed om te spoelen met heet water.  Wel eerst laten koelen voor je de korrels erin doet.
  3. Misschien was de melk besmet voor hij de pot in ging?  Vliegen hebben echt niet veel tijd nodig om viezigheid te verspreiden!

 

 

Welke melk is de beste melk voor het maken van melkkefir?

Laten we maar meteen met de deur in huis vallen: de melk die je gebruikt voor het maken van melkkefir heeft weldegelijk impact op de smaak, textuur en het aroma.  De details hebben we voor je op een rijtje gezet in een blogpost.

Moet ik mijn korrels spoelen?

Soms lees je dat je je korrels onder stromend water schoon moet maken.  Dat is echter niet echt nodig: je kan het gerust eens doen, maar om de ideale omgeving van de kefir zo min mogelijk te verstoren kan je ze beter met rust laten en gewoon elke keer verse melk geven, zonder spoelen.

Mijn kefir wordt veel te vloeibaar, is dat een probleem?

Ook al wordt je kefir vrij vloeibaar en is er niet langer scheiding tussen melk en wei, dit betekent nog niet noodzakelijk dat hij slecht is.  Hij zal wellicht hooguit wat zuriger zijn geworden.  Probeer de volgende keer de fermentatietijd te verkorten.

Ik heb even geen zin meer in kefir, maar wil de korrels niet kwijt. Kan ik ze wel bewaren?

Ja hoor, dat kan!  We hebben de verschillende methodes voor je op een rijtje gezet in een blogpost.

Er zit een rozig laagje op mijn kefir, is dat een probleem?

Een licht roze kleur kan het gevolg zijn van gisten die zich ophopen of kruisbesmetting.  Op zich hoeft het niet zo erg te zijn als de smaak prima blijft, al is het wel verstandig de korrels eens te spoelen.  Er wordt wel eens geadviseerd de korrels weg te gooien en opnieuw te beginnen maar als het slechts licht roze blijft hoeft het niet zo’n vaart te lopen. Houd de verdere ontwikkeling wel extra goed in de gaten.


Kombucha

Wat is kombucha?  Bevat kombucha niet te veel suiker?  Welke thee is de beste thee?  Wat indien mijn kombucha niet bruist?  Het antwoord op deze vragen en nog véél meer vind je in onze kombucha blogposts!

Kombucha of Komboecha is een drankje dat ontstaat uit fermentatie van gezoete thee door azijnzuurbacteriën en gistculturen.  Komboecha ontwikkelt in de drank vooral gluconzuurmelkzuurazijnzuur en verschillende vitamines.

Kombucha kan je tegenwoordig in zowat elk grootwarenhuis kopen.  Echter zelf kombucha maken is erg gemakkelijk en een pak goedkoper.  Al wat je nodig hebt is enkele basisbenodigdheden en een klein beetje geduld om op te starten.

Geen nood!  Je SCOBY is écht geen levend wezen, maar eerder een symbiose van bacteriën en gisten.  Hij gaat dus in geen geval op stap; wat er dan wel aan de hand is lees je in deze blogpost!

Q&A Kombucha

Wij verzamelden enkele veelgestelde vragen over kombucha.  Heb je nog een andere vraag, waarop je het antwoord hier niet kan vinden?  Laat het ons weten!

Mijn SCOBY ligt op de bodem. Is dat erg?

Nee!  Je hoeft je niet meteen zorgen te maken indien de SCOBY liever onder of halverwege je pot hangt te lummelen dan fier aan het oppervlak drijft.  De kans is immers groot dat je SCOBY én je kombucha helemaal gezond zijn.  De positie van je SCOBY alleen zegt immers helemaal niks over de gezondheid van je kombucha. Wil je graag meer weten?  Lees dan zeker deze blogpost.

Ik kreeg enkel vloeistof, geen SCOBY, is dat erg?

Nee, helemaal niet!

Het is belangrijk te begrijpen dat het de levende bacteriën en gisten zijn, aanwezig in de vloeistof, die zorgen voor de fermentatie van de zoete thee.  De celluloselaag is een niet-levende structuur die enkel wat extra bacteriën en gist huisvest.  Wanneer je gaat starten met het maken van kombucha, dan heb je dus de vloeistof nodig en niet noodzakelijk de bacteriële cellulose-laag: dit is slechts een "nice to have" en zeker geen must. 

Ik las dat ik azijn moet toevoegen voor het opstarten van mijn kombucha, is dat correct?

Nee, dat klopt niet.

Vroeger geloofde men dat het toevoegen van de azijn schimmelvorming voorkwam.  Voor alle duidelijkheid: dit is intussen achterhaald, sterker nog, het wordt afgeraden om azijn toe te voegen.  Dit verandert immers de samenstelling van je kombucha waardoor hij erg slecht gaat smaken.

Wil je hier graag meer over weten?  Lees dan zeker deze blogpost.

Mijn kombucha bruist niet, wat doe ik verkeerd?

Allereerst willen we je meegeven dat je je niet om de tuin mag laten leiden door de commerciële merken met hun bruisende kombuchadrankjes: vaak wordt er kunstmatig bruis toegevoegd.  Ze zijn niet verplicht dit op het etiket te vermelden.  Maw, jouw home made kombucha hoeft niet noodzakelijk dezelfde hoeveelheid bruis te hebben als wat je koopt in de winkel.

Dit gezegd zijnde, er zijn wel wat trucjes die je kan toepassen om natuurlijke bruis in de hand te werken.  We hebben onze tips voor je op een rijtje gezet in deze blogpost.


Fermenteren

Wat is fermenteren?  Waarom moet ik mijn groenten onder het pekeloppervlak houden en hoe doe ik dat?  Kan je ook noten fermenteren?  En hoe voeg je gefermenteerde groenten toe aan je dagelijkse routine?  Het antwoord op deze vragen en nog véél meer vind je in onze fermentatie blogposts!

Wat is fermenteren nu eigenlijk, en waarom gebruiken we zout voor dit proces?  Zijn gefermenteerde groenten nu eigenlijk een bron van prebiotica of eerder probiotica?  Je leest het hier!

In de supermarkt zijn intussen al heel wat merken gemberbier verkrijgbaar, maar neem het van mij aan: geen enkel zo lekker (of gezond!) als je eigen gemberbier.  Moeilijk?  Duur?  Nee hoor!  Met slechts enkele basisingrediënten maak jij gewoon zélf het lekkerste gemberbier.

Eigenlijk dienen we slechts twee eenvoudige regels te respecteren voor lacto-fermentatie: een zuurstofarme omgeving creëren en de ingrediënten onder het pekeloppervlak houden. Hoe we deze laatste doen lees je in deze blogpost.


Zuurdesem

Zuurdesem is een deeg op basis van meel en water.  Hiermee kan je brood bakken zonder toevoeging van bakkersgist.  Dit kan dankzij de natuurlijke fermentatie van aanwezige melkzuurbacteriën, azijnzuurbacteriën en gisten.  Hierdoor krijgt het brood de typische (licht) zurige smaak en is het vaak langer houdbaar dan gewoon brood.  Wil je meer leren over het proces of leuke recepten ontdekken?  Dan is de blog over zuurdesem vast iets voor jou!

Een zuurdesem starter wordt gemaakt op basis van een mengsel van bloem en water, dat natuurlijk fermenteert.  De starter wordt gebruikt voor het bakken van bvb zuurdesembrood.  Hoe je aan een starter komt of begint lees je hier.

Ook al is zuurdesem maken op zich niet heel erg moeilijk, toch kan het ook wel eens fout gaan.  Wij zetten enkele veel voorkomende problemen (en oplossingen) voor je op een rijtje.

Wij net als ik niet houdt van restjes weggooien heeft vast iets aan dit overheerlijke recept voor zuurdesemcrackers, een hit bij alle bezoekers en proevers.  Ga jij ze ook proberen?